گرفتگی عروق قلب

قلب چيست و کجا قرار دارد ؟

قلب يک عضله توخالی به اندازه مشت بسته شما ست که در ميان قفسه سينه در درون کيسه قلب ودر بين دو ريه قرار گرفته است و بعنوان پمپ مرکزی بدن يک وظيفه مهم را عهده دار است . بوسيله يک حرکت پمپاژی مداوم و ريتميک بين انقباض , که خون درون قلب بيرون ميريزد و انبساط که قلب پر از خون می شود , خون لازم را به ارگانها و سلولهای بدن می رساند.

رگ هایی که به خود قلب خون می رسانند

بطن چپ قلب خون را از ميان دريچه آئورت به شاهرگ ( آئورت ) می ريزد . اولين دو سرخرگی که از شاهرگ ( آئورت ) در نزديکی دريچه آئورت جدا می شوند, خون پر اکسيژن را به عضلات قلب می رسانند .

اين دو رگ رگهای کرونری ( تاجی ) چپ و راست هستند که وظيفه تغذيه قلب چپ و راست را بعهده دارند معنی کرونر ( لاتين Corona ) را می توان به شکل يک تاج بيان کرد. پزشکانی که برای اولين بار اين رگها را نامگزاری کردند , اين رگها را همچون تاجی تشبيه کردند که بر قلب نشسته است .

همانطور که چهره انسانها متفاوت است , شکل و ترکيب رگهای کرونری قلب نيز تفاوتهای زيادی دارد .

وقتی خون به خود قلب نمی رسد

امروزه بيماری گرفتگی رگهای قلب رفيق روزمره زندگی مردم شده است. بيماری قلبی رايج ترين بيماری ممالک متمدن است و سکته قلبی يکی از عاملين بالای مرگ و مير می باشد .

سرخرگهای قلب همچون لوله هائی هستند که قلب را با خون پر اکسيژن و مواد غذائی تغذيه می کنند. زمانی که جدار درونی عروق کرونر قلب تنگ شوند يا که بسته شوند , خون نمی تواند به عضلات قلب به اندازه کافی برسد يا که اصلا نمی رسد و اين قسمت قلب آسيبی می بيند که معمولا ترميم پذير است . اين در د را آنژين قلبی می نامند. با برقرار کردن گردش خون به اين قسمت قلب می توان جلوی آسيب جدی قلب را گرفت .

روند گرفتگی سرخرگهای بدن معمولا ندريجی است و بدليل رسوب موضعی يا که عام مواد چربی ( آتروسکلروز ) تنگ يا مسدود می شوند . مرحله بعدی گرفتگی کامل يک شريان تاجی است که باعث نرسيدن کامل خون به عضله مورد تغذيه اش می شود در اين مرحله بافت قلب به دليل تغذيه نشدن می ميرد که اين همان سکته قلبی است .

کدام درد قلبی است؟

به حرف قلب خود گوش کنيد . او از همه به شما نزديکتر است .علائم خطری که قلب شما برايتان ميفرستد می تواند کلملا متفاوت باشد .

تنگی بيش از 60 تا 70% عروق کرونر قلب باعث نارسائی خونی قلب ( ايسکمی) و بوجود آمدن در د قلبی ( آنژين ) می شوند . در اغلب اوقات قلب در حالت کار معمولی و استراحت به اندازه کافی خون می گيرد ولی به محض افزايش کار بدنی مثل : راه رفتن تند , کار ورزشی , هيجان عصبی , سرما و غيره که باعث کار بيشتر قلب و نياز بيشتر آن به خون و اکسيژن می باشد , مقدار خون حمل شده از درون اين تنگی کافی نخواهد بود .

با گرفتگی بيشتر رگ درد آنژين قلبی در موقع استراحت و حتی خواب هم ظهور می کند . با درد قفسه سينه و انتشار آن به بازوی چپ همگان به درد قلب فکر می کنند . اما درد آنژينی می تواند بصورتهای بسيار مختلفی خود را نشان دهد و تشخيص آن هميشه به اين سادگی نيست . درد آنژين قلبی می تواند با درد در بازوی راست , آرواره ها, اندامها , گردن , بين دو کتف , درد پشت يا که شکم درد خود را نشان می دهد . بسياری از اوقات علائم بيماری نارسائی خونی قلب در نزد زنان همراه با حالت تهوع , استفراغ, سوزش معده و درد شکم است .اين باعث می شود که بدليل نشناختن دليل اصل اين علائم بيماری وقت گرانبها برای معالجه مريض از دست برود .

علائم سکته قلبی چه هستند؟

وقتی حس مرگ می آید. دليل سکته قلبی بسته شدن ناگهانی يک رگ کرونر است . قطع کامل جريان خون به منطقه مورد تغذيه اين رگ قلب باعث مردن اين قسمت عضله قلب می گردد . بيماران سکته قلبی از دردی شديد و طاقت فرسا همرا ه با ترس شدید می گویند . درد سکته قلبی بسيار قوي تر از درد آنژين نارسائی خونی است . اين درد می تواند مثل درد آنژين قلبی در قفسه سينه با انتشار در بازوها ياکه بين 2 کتف , شکم و آرواره ها و غيره باشد علاوه بر درد احساس تنگی شديد قفسه سينه و استفراغ می توانند علائم سکته قلبی باشند. صورت بيمار کمرنگ و يا سفيد رنگ می شود عرق سرد بر پيشانی و برروی لب بالا يا بر تمامی صورت می نشيند. تنگی نفس باعث نشستن و يا دراز کشيدن بيمار می شود .

باز کردن رگ بسته شده را می توان يا با داروهائی که لخته خونی را حل می کنند و يا از طريق باز کردن بوسيله بالن ( آنژيو پلاستی ) و یا بايک عمل جراحی قلب باز, عمل بای پس , انجام داد . تنها از طريق يک معالجه سريع و بدون تاخير می توان وسعت صدمه قلب بيمار را محدود کرد .

راه فرار از تنگی عروق قلب

علتهای اصلی بوجود آمدن بيماری گرفتگی عروق قلب تقريبا برای همه روشن است .اين علتها همان فاکتورهای ريسک این بيماری هستند که شما به خود می گوئيد: آری , می دانم ولی من سالمم اين ها من را مريض نمی کنند. در زمانی که بدن جوان است و پر انرژی به تمامی پند و اندرزها و عقل سالم انسانی پشت پا می زنيم. بطور مثال سيگار را ترک نمی کنيم چون هنوز تنگی نفس نداريم . بعضی از بيماريهای سنين بالاتر عوارض زندگی نا سالم جوانی هستند . مثل فشار خون بالا, چربی خون , مرض قند و غيره... يک زندگی سالم و آگاهانه می تواند بوجود آمدن بيماريهای مختلف را بصورت مثبت تحت تاثير قرار دهد بخصوص بيماريهای گرفتگی عروق را .عوامل ريسک گرفتگی عروق را می توان به دو گروه تقسيم کرد . عواملی که شما نمی توانيد بر آن تاثيری بگذاريد مثل عوامل وراثت و جنسيت (اگر يکی از افراد در جه اول فاميل شما در سنين زير پنجاه سالگی به بيماری گرفتگی عروق قلب دچار این به آن معنی است که که خطر ابتلای به اين بيماری در سالهای جوانی برای شما و فرزندانتان بالاست) . آگاهی به اين خطر باید شما را به نسبت به علائم خطر قلب تان حساس کند و به محض ظهور علائم مريضی با پزشک خود تماس بگيريد.

زنان و بیماری تنگی عروق قلب

دروان يائسگی زودرس درزنان يکی از عوامل ريسک بيماريهای گرفتگی عروق است در دوران يائسيگی مقدار هرمونهای بدن زنان تغيير می کند. در اين زمان نقش حفاظتی هرمونها در مقابله با بيماريهای عروق از بين می روند .بالا بودن سطح ليپوپروتئين A در خون يکی از عوامل ريسک بيماری آتروسکلروز گرفتگی عروق قلب می باشد . مقدار پروتئين A در خون يک انسان ارثی است و در ژنهای او ثبت گشته است.

برخی از نکات

بدون کار بدنی قلب شما در هر دقيقه 5 تا 7 ليتر خون را در بدن شما به گردش در می آورد . انرژی لازم برای اين کار انرژی است که يک لامپ 80 واتی را به کار می اندازد

قلب يک ورزشکار می تواند 10 تا 12 ليتر خون را در دقيقه در بدن به گردش در آورد .

قلب يک انسان بالغ در يک شبانه روز حدود 7000 ليتر خون را به گردش در می آورد .

آنژین صدری کلاسیک عبارت است از درد همراه با فشار در اندازه ای تقریبا مساوی با یک مچ دست پشت قفسه سینه که با فعالیت به مدت حدود 10 دقیقه ایجاد و با استراحت بهبود پیدا می کند.

زمان در جلوگيری از گسترش صدمه يک سکته قلبی نقش بسيار مهمی را ايفا می کند .

- بعد از 40 دقيقه قطع کامل جريان خون به يک قسمت قلب تقريبا 3/1 عضلات اين قسمت می ميرند.

-بعد از 3 ساعت 3/2 و بعد از 96 ساعت تقريبا تمامی عضلاتی که خون به آنها نرسيده است می ميرند .

حال می دانيد چرا يک بيمار با سکته قلبی بايد سريعا به بيمارستان برده شود تا که جريان خون به قلب او را مجددا برقرار کرد .

عوامل شمرده شده درزیر , عواملی هستند که از طريق تغذيه و نحوه زندگی و درمان داروئی می توان بر آنان تاثير گذاشت به همين دليل آنها را عوامل تاثير پذير می ناميم:

• بالا بودن چربی خون مثلا کلسترول خون
• استعمال دخانيات
• بيماری قند
• فشار خون
• تنشهای و فشارهای روحی و کاری( استرس )
• اضافه وزن
• کمی فعاليت بدنی و ورزش